قراردادهای بین‌المللی نقش بسیار مهمی در تجارت جهانی دارند و چارچوبی قانونی برای تبادلات بین شرکت‌ها، دولت‌ها و افراد در کشورهای مختلف فراهم می‌کنند. این قراردادها انواع مختلفی دارند، بسته به نوع همکاری، کالا یا خدمات مورد معامله، شرایط تحویل و موارد حقوقی دیگر.
✅ 1. قرارداد خرید و فروش بین‌المللی کالا (International Sale Contract)
رایج‌ترین نوع قرارداد
مشخص‌کننده شرایط خرید، قیمت، نوع کالا، روش حمل، اینکوترمز، پرداخت، بیمه، و حل اختلاف
اغلب با استناد به کنوانسیون بیع بین‌المللی کالاها (CISG)
✅ 2. قرارداد نمایندگی (Agency Agreement)
در این قرارداد، یک طرف (نماینده) به‌نام طرف دیگر (اصیل) در کشور دیگر فعالیت می‌کند
هدف: بازاریابی، فروش یا انجام امور تجاری
✅ 3. قرارداد توزیع (Distribution Agreement)
در این نوع قرارداد، یک شرکت خارجی محصولات یک شرکت دیگر را در منطقه مشخصی به فروش می‌رساند
توزیع‌کننده کالا را می‌خرد و سپس به مشتریان خود می‌فروشد (برخلاف نماینده که صرفاً واسطه است)
✅ 4. قرارداد حمل‌ونقل بین‌المللی (International Transport Contract)
بین فرستنده، گیرنده و شرکت حمل‌ونقل
تعیین‌کننده مسئولیت‌ها، بیمه، نوع بارنامه (مثل Bill of Lading یا Air Waybill)
قابل اجرا طبق کنوانسیون‌هایی مثل CMR (برای حمل زمینی)، Hague Rules یا Hamburg Rules (برای دریایی)
✅ 5. قرارداد لیسانس یا مجوز بهره‌برداری (License Agreement)
در این قرارداد، صاحب امتیاز (Licensor) به طرف دیگر (Licensee) اجازه می‌دهد از فناوری، علامت تجاری یا فرمول خاص استفاده کند
معمولاً در حوزه دارو، نرم‌افزار، برند، تولید صنعتی
✅ 6. قرارداد فرانچایز (Franchise Agreement)
- صاحب برند (فرانچایزر) به طرف دیگر اجازه می‌دهد کسب‌وکارش را با همان نام، سیستم، تبلیغات و استانداردها در کشور دیگر اجرا کند
- مثل مک‌دونالد، استارباکس و برندهای بزرگ جهانی
✅ 7. قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک (Joint Venture Agreement)
بین دو یا چند شرکت از کشورهای مختلف برای ایجاد یک پروژه یا شرکت مشترک
تعیین‌کننده سهم سود، سرمایه، مدیریت و خروج از شراکت
✅ 8. قرارداد ساخت، بهره‌برداری و واگذاری (BOT)
نوعی قرارداد پروژه‌ای، مخصوصاً در زیرساخت‌ها
شرکت خارجی پروژه‌ای را می‌سازد، برای مدت مشخص بهره‌برداری می‌کند، سپس به دولت یا طرف قرارداد واگذار می‌کند
✅ 9. قرارداد خدمات بین‌المللی (Service Contract)
ارائه خدمات بین‌المللی مثل مشاوره، مهندسی، برنامه‌نویسی، آموزش یا نگهداری
باید شامل جزئیات دقیق در مورد نوع خدمات، کیفیت، مدت، هزینه و مالکیت فکری باشد
✅ 10. قرارداد محرمانگی یا عدم افشای اطلاعات (NDA)
برای حفاظت از اطلاعات محرمانه بین طرفین در پروژه‌های تجاری یا مذاکرات اولیه
اغلب به‌صورت مکمل سایر قراردادها استفاده می‌شود
🟡 نکات مهم در تنظیم قرارداد بین‌المللی:
استفاده از اینکوترمز (Incoterms) برای تعیین شرایط تحویل
تعیین قانون حاکم (Governing Law) و مرجع حل اختلاف (Arbitration/Court)
درج دقیق روش پرداخت، زمان تحویل، تضمین‌ها، شرایط فسخ و فورس‌ماژور
رعایت کنوانسیون‌های بین‌المللی (CISG، UCP600، CMR و …)
